Jak dobrać buty wspinaczkowe do umiejętności? Jak dobrać rozmiar butów dla wspinacza? Jakie buty do wspinania na ściance zapewnią komfort?
Wspinaczka to wspaniała aktywność fizyczna, która angażuje niemalże każdy centymetr ciała . Można uprawiać ją bez względu na pory roku i warunki meteorologiczne. Wspinać można się bowiem zarówno w plenerze, na skałach, jak i na hali, na licznych ściankach wspinaczkowych. Jeśli masz już za sobą pierwsze próby wspinania i wiesz, że to jest ten sport, którego szukałeś/szukałaś, możliwe że rozważasz zakup odpowiedniego obuwia wspinaczkowego. Jaki model najlepiej sprawdzi się w roli pierwszych butów do wspinaczki? Na co zwrócić uwagę? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na powyższe pytania, zapraszamy do przeczytania naszego poradnika.
Najważniejszym elementem wyposażenia każdego wspinacza są bez wątpienia buty wspinaczkowe. Odpowiednie buty znacznie podnoszą komfort wspinania, pozwalają uzyskać lepsze wyniki czasowe a także dbają o bezpieczeństwo użytkownika. Dopasowane do stopy obuwie pozwala na większą kontrolę ruchów i zdecydowanie wyższy poziom stabilności.
Buty wspinaczkowe są jednak obuwiem niezwykle specyficznym. Nie wystarczy bowiem dobranie odpowiedniego rozmiaru. Długość stopy to nie jedyny parametr, na który należy zwrócić uwagę, wybierając buty. Trzeba wziąć pod uwagę stopień zaawansowania użytkownika, kształt i rodzaj podeszwy w butach, materiał, z którego są wykonane a także sposób ich mocowania. O wszystkich istotnych zmiennych przeczytasz w poniższych akapitach.
Dobranie butów wspinaczkowych nie jest tak proste jak dopasowanie butów do biegania, chodzenia czy gry w piłkę nożną. Normalne buty dobiera się tak, aby w środku zostało około centymetra luzu. W przypadku butów wspinaczkowych jest jednak inaczej.
Aby zapewnić sobie dużą przyczepność i zwiększyć komfort użytkowania, buty powinny być ciasne. Obuwie wspinaczkowe musi opinać stopę dość mocno. Początkowo poziom wygody jest na tyle niski, że wydawać się może, że buty są zbyt małe. Zwłaszcza, że zakłada się je na gołą stopę. Jednak należy pamiętać, że palce powinny być lekko podkurczone, ponieważ takiej pozycji wymaga ta aktywność fizyczna. Jak więc dobrać rozmiar, skoro buty wspinaczkowe muszą być dopasowane tak, żeby palce były nienaturalnie wygięte? Przede wszystkim należy buty zmierzyć. Jeśli palce nie uginają się pod ich oporem, przymierz buty o rozmiar mniejsze. Jeśli wyginają się, ale nie jesteś w stanie zgiąć ich jeszcze bardziej, wybierz rozmiar większy. Buty powinny być ciasne, ale powinny także dawać możliwość jeszcze większego zgięcia czubka stopy.
Ogólną zasadą jest dobieranie ich w ten sposób, że do długości stopy dodaje się kilka milimetrów. Dotyczy to wyboru butów wspinaczkowych u osób bez doświadczenia w tym sporcie. Osoby nieco doświadczone noszą buty ciaśniejsze, czasami o długości mniejszej niż długość stopy, natomiast eksperci zakładają buty o podeszwie znacznie krótszej niż stopa. Są to jednak mocno asymetryczne buty, stąd różnica w długości stopy i buta.
Jeśli chodzi o sposób zakładania i mocowania, sklepy ze sprzętem sportowym oferują nam obuwie wspinaczkowe w trzech wariantach. Dostępne są modele zapinane na rzepy, wiązane oraz wsuwane, tak zwane baletki.
Buty wspinaczkowe zapinane na rzepy to opcja bardzo wygodna i popularna. Takie buty zakłada się bardzo szybko i równie szybko się je zdejmuje. Przeznaczone są głównie na krótsze trasy. Noszą je zarówno osoby, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę ze wspinaczką jak i osoby już zapoznane. Ich niepodważalnym plusem jest to, że szybko i łatwo można je poprawić. Odpięcie i zapięcie rzepa zajmuje bowiem naprawdę mało czasu. Buty wspinaczkowe na rzepy nie deformują się zbyt szybko, ale nie pozwalają na najlepsze z możliwych dopasowanie do stopy.
Znacznie lepiej wypadają w tym aspekcie buty wiązane. Dzięki sznurowadłom, można dopasować je na całej długości stopy. Buty wspinaczkowe wiązane przeznaczone są na dłuższe i bardziej wymagające trasy. Ich minusem jest właściwie tylko to, że sporo czasu zajmuje ich założenie i zawiązanie. A w razie rozwiązania się sznurówki na trasie, mogą stanowić zagrożenie.
Pod tym względem najbezpieczniejsze są baletki, czyli buty wsuwane. Zakłada się je niezwykle szybko i sprawnie, jednak z racji braku wiązania i rzepów, mogą ulegać rozciąganiu, co prowadzi do dalszej deformacji obuwia. Najczęściej wybierane są przez osoby o niskim stopniu zaawansowania, które wspinają się na ściance. Z powodu braku precyzyjnego zapięcia, nie zaleca się ich do wspinaczki zewnętrznej.
Buty wspinaczkowe różnią się od butów sportowych pod wieloma względami. Pierwszym, najbardziej rzucającym się w oczy, elementem jest wygięta podeszwa. Owe wygięcie buta na linii pięta-palce nazywane jest asymetrią. Taka budowa determinuje ułożenie stopy podczas wspinaczki. Ma to ogromne znaczenie głównie wśród osób, które wspinają się regularnie. Jednak nawet u osób, dla których wspinaczka stanowi jedynie nowe hobby, warto wziąć ją pod uwagę.
Jaka więc powinna być asymetria w butach wspinaczkowych dla debiutantów? Opcje są dwie: albo znikoma, albo bardzo mała. Stopa osoby, która dopiero zaczyna swoją przygodę z tym sportem, jest jeszcze nieprzystosowana do prawidłowego ułożenia. Buty asymetryczne w małym stopniu, pozwalają na stopniowe przyzwyczajanie stopy do wymaganego wygięcia.
Wspinacze, którzy mają już duże doświadczenie w temacie tego sportu, potrzebują wyraźnie zarysowanej pięty i ściągnięcia palców w dół. Ułożenie to gwarantuje wyższy poziom bezpieczeństwa podczas wspinaczki po skałkach. Duża asymetria i wysokie wyprofilowanie podeszwy nie jest jednak komfortowe dla osób, które nie mają jeszcze doświadczenia w tej aktywności. Można więc śmiało powiedzieć, że stopień asymetrii zależy w głównej mierze od preferencji i stopnia doświadczenia osoby wspinającej.
Jak wspomnieliśmy wyżej, wspinaczkowe buty ulegają zniekształceniom. Wielokrotne wiązanie ich i rozwiązywanie, zapinanie i odpinanie, zakładanie i ściąganie wpływają bowiem na konstrukcję buta. Materiał, z którego są wykonane jest ciągle naprężony, dlatego z czasem może się rozciągać. To, w jakim czasie dochodzi do deformacji i odkształcania się buta zależy między innymi od rodzaju i jakości użytego materiału.
Na rynku wspinaczkowym, można znaleźć buty ze skóry naturalnej, modele ze skóry sztucznej a także buty z tkaniny syntetycznej. Skóra naturalna zapewnia większy stopień dopasowania niż materiały sztuczne. Poza tym gwarantuje też oddychalność. Z racji lepszej wentylacji, buty nie przyjmują przykrego zapachu tak, jak robią to modele syntetyczne. Należy jednak pamiętać, że ciężko się je czyści oraz o tym, że ulegają rozbiciu.
Tkaniny syntetyczne się nie rozbijają, dzięki czemu nie dochodzi do ich odkształcenia. Można prać je w pralce, dzięki czemu zapach, którego nabawiły się podczas treningu, odchodzi w zapomnienie. Bywa jednak, że gorzej dopasowują się do stopy.
