x
ZADAJ PYTANIE
Masz jakieś pytanie? Zadaj je autorowi?
WYBIERZ DYSCYPLINĘ SPORTU
Ludzie, którzy pierwszy raz słyszą o ashwagandh’zie, mają przede wszystkim zagwozdkę, jak się pisze tą dziwnie brzmiącą nazwę i czego dotyczy. Mowa tu o roślinie, której nazw jest dużo więcej: witania ospała, żeń-szeń indyjski, trujący agrest, śpioszyn lekarski, zimowa wiśnia (nie mylić z miechunką/physalis również tak nazywaną).
Najpopularniejsza nazwa ashwagandhy pochodzi z Sanskrytu (język) od połączenia słów ’’ashva’’ (koń) i ‘’gandha’’ (zapach) i nawiązuje do charakterystycznego końskiego zapachu, który wydziela korzeń ashwagandhy.
Skoro nazwy już brzmią bardziej zwyczajnie, warto dodać, że roślina, jaką jest ashwagandha, należy do rodziny psiankowatych, jest więc spokrewniona z pomidorami czy ziemniakami.
Popularność ashwagandhy wynika między innymi ze wzrostu zainteresowania medycyną holistyczną, chociaż samo rozpoczęcie stosowania ashwagandhy datuje się na około 3000 lat temu! Mimo wielu wątpliwości i braku badań potwierdzających jej skuteczność, znalazła ona również zastosowanie w medycynie tradycyjnej znanej nam na co dzień. Najczęściej wykorzystywany jest korzeń ashwagandhy w postaci proszku, natomiast przyjmowane są również inne formy oraz użycie owocy czy liści ashwagandhy.
Ashwagandhę wykorzystuje się zarówno przy względnie popularnych problemach jak przewlekła czkawka, zaburzenia cyklu miesiączkowego czy problemy ze snem, ale także wspomaga leczenie bielactwa, zapalenia oskrzeli, artretyzmu czy gruźlicy. Ashwagandha jest zatem używana jako dodatkowe wsparcie, a nie lek sam w sobie. Z jej właściwości, które nie ulegają wątpliwości, to pozytywny wpływ na łagodzenie stresu i stanów lękowych, a także właściwości antybakteryjne oraz przeciwnowotworowe. Właściwości, które wciąż wymagają potwierdzeń w badaniach, to m.in. poprawa płodności, zwiększenie funkcji poznawczych oraz wydolności i zdolności regeneracyjnych organizmu (działanie adaptogenne). Ze względu na tą ostatnią właściwość, wykorzystuje się ją u osób ze zwyrodnieniem stawów (artretyzm).
Z ashwagandhy pozyskać można różne związki w zależności od tego, czy mamy do czynienia z korzeniem, liśćmi czy owocami rośliny. W liściach znajdują się witanolidy, będące laktonami steroidowymi i triterpenowymi, w korzeniu znajdują się glikowitanolidy oraz witanozydy. Oprócz wymienionych, ashwagandha jest bogata w żelazo, związki mineralne oraz zawiera również saponiny, alkaloidy (np. izopeletyna) oraz wiele aminokwasów (kwas asparganinowy, alanina, kwas glutaminowy).
Ze względu na zawarte w korzeniu glikowitanolidy ashwagandha stosowana jest w suplementach dla osób stosujących zwiększony poziom wysiłku fizycznego i umysłowego. Wszystko dlatego, że glikowitanolidy pobudzają pracę receptorów mózgowych. Dodatkowo zwiększeniu ulega poziom koncentracji. Ashwagandha jest również antyoksydantem, dzięki któremu zmniejszeniu ulega poziom stresu.
Wpływ zawartych w liściach witanolidów jest wciąż badany, weryfikuje się, czy posiadają one tendencję hamującą rozwój nowotworów jelita grubego, piersi, płuc czy trzustki.
Ogólny wpływ ashwagandhy na stan organizmu wykorzystuje się również do pozbywania się substancji toksycznych. Zaleca się ją u osób narażonych na działanie metali ciężkich. Wspomaga też organizm w walce z wirusami i bakteriami oraz obniża poziom cukru we krwi, dzięki czemu zalecana jest osobom z cukrzycą.
Wszystkie wspomniane właściwości ashwagandhy przekładają się na wspomaganie przy rozbudowie mięśni (szybsza regeneracja orgaznimu). Naturalne właściwości stymulujące testosteron sprawiają, że chętniej z ashwagandhy korzystają mężczyźni, również ze względu na pozytywny wpływ na libido i płodność, poprzez zwiększenie aktywności plemników w nasieniu.
Ashwagandha ze względu na swoje właściwości może wywołać niepożądane efekty w połączeniu ze stosowaniem leków, zatem dobrze skonsultować jej przyjmowanie z lekarzem. Stosowanie nie będzie zalecane dla kobiet w okresie ciąży i laktacji, ze względu na przenikanie witanolidów.
Wpływa ona na krew, zatem osoby leczące tarczycę powinny skonsultować jej przyjmowanie z lekarzem. Podobnie sytuacja ma się u osób przyjmujących leki o działaniu nasennym, przeciwpadaczkowym czy antydepresyjnym. Właściwości ashwagandhy obniżające cukier oraz ciśnienie również są powodem, dla którego osoby przyjmujące leki na te przypadłości powinny najpierw skonsultować się z lekarzem.
Stosowanie ashwagandhy musi być zaplanowane w czasie. Chociażby ze względu na właściwości drażniące błonę śluzową żołądka, należy ją spożywać po posiłkach, przez określony czas. Jej stosowanie w związku z tym nie jest zalecane u osób z problemami żołądkowymi, nadkwasowością czy refluksem przełyku. Skutkami ubocznymi może być reakcja organizmu w postaci pieczenia, swędzenia czy przebarwień skóry, nudności, zaburzenia żołądkowo-jelitowe jak roztrój żołądka, biegunka czy wymioty. Ashwagandha może wpływać na wzrost aktywności układu immunologicznego organizmu, zatem nie będzie zalecana osobom z reumatoidalnym zapaleniem stawów, stwardnieniem rozsianym czy toczeniem.
Podsumowując, odpowiednio stosowana ashwagandha wykazuje bardzo dużo potencjalnych korzyści:
