Hokej na trawie - zasady gry

Zasady gry w hokeja na trawie w niektórych aspektach przypominają piłkę nożną, a w innych hokeja. Tłumaczymy przepisy tego sportu odnoszące się do zawodników z różnych pozycji i jakie kary obowiązują za ich łamanie. Warto to wiedzieć, w końcu mamy do czynienia z dyscypliną olimpijską!

Jakie są najważniejsze zasady gry w hokeja na trawie?

Najważniejsze zasady gry w hokeja są następujące:

• Mecz hokeja na trawie trwa 60 minut, nie licząc przerwy.
• Czas gry podzielono na cztery kwarty po 15 minut.
• W każdej drużynie gra 11 zawodników.
• Boisko ma 91,40 m długości i 55 m szerokości.
• Bramka mierzy 2,14 m i jest szeroka na 3.66 m.
• Do gry używa się piłeczki o średnicy około 7 cm.
• Piłkę dotykać można tylko kijami.
• Celem gry jest umieszczenie jej w bramce przeciwnika.

Widać więc, że pod wieloma względami różnią się one od zasad gry w hokeja na lodzie, a bardziej przypominają te z piłki nożnej. Dotyczy to szczególnie liczby zawodników w drużynie oraz boiska. Co warto wiedzieć o bardziej szczegółowych przepisach?

Wśród 11 graczy bramkarz jest opcjonalny

W każdej drużynie hokeja na trawie grę rozpoczyna 11 zawodników, wśród których może, ale nie musi, znaleźć się bramkarz. Do 11 graczy z boiska warto doliczyć jeszcze 5 rezerwowych, którzy mogą zostać wpuszczeni na boisko wielokrotnie. Nie ma limitu zmian i można ich dokonywać w dowolnym momencie, nie licząc okresu pomiędzy przyznaniem karnego rzutu rożnego, chyba że doszło do kontuzji lub wykluczenia z gry bramkarza.

Gracze z pola dzielą się zazwyczaj na obrońców, pomocników i napastników. W praktyce hokej na trawie charakteryzuje się jednak sporą wymiennością pozycji. Brak w nim także formacji w rodzaju 4-4-2 czy 4-5-1 znanych z piłki nożnej. Na używany przez nich sprzęt do hokeja na trawie składają się:

• kije z włókna szklanego, włókna węglowego lub drewna,
• nagolenniki chroniące przed uderzeniem kijem
• opcjonalne rękawice czy ochraniacze na zęby
• buty analogiczne do piłkarskich
• zwyczajne koszulki i spodenki

Co ciekawe, na boisko nie trzeba wypuszczać bramkarza. W jego miejsce pojawić może się gracz z pola korzystający z uprawnień bramkarskich, ale ubrany w inną koszulkę niż jego koledzy i noszący wyłącznie kask ochronny. W zasadach hokeja na trawie przewidziana jest także sytuacja, w której na boisko wychodzi 11 zawodników z pola. A co może robić bramkarz? Do jego powinności i uprawnień należy:

• korzystanie ze sprzętu ochronnego: ochraniaczy wszystkich części ciała, parkanów i wykopów, a także kasku,
• przebywanie wyłącznie na własnej połowie, z wyjątkiem karnego rzutu rożnego,
• odbijanie piłki dowolną częścią ciała, w tym rękoma i nogami, we własnym półkolu,
• zagrywanie piłki kijem w momencie, gdy znajduje się ona poza półkolem.

Czas gry w hokeja na trawie niedawno się zmienił

Czas przeznaczony na grę w hokeja na trawie nie zawsze wynosi 60 minut podzielonych na cztery kwarty. Wcześniej międzynarodowym standardem były dwie połowy po 35 minut z 5-minutową przerwą pomiędzy. Zostało to zmienione w 2019 roku na bazie decyzji Międzynarodowej Federacji Hokeja na Trawie (FIH, czyli International Hockey Federation) po kilku latach eksperymentów w turniejach międzynarodowych. Niektóre krajowe federacje ociągają się jednak z wdrożeniem nowych przepisów.

Jak wygląda to w Polsce? Według regulaminów Polskiego Związku Hokeja na Trawie mecze nad Wisłą powinny być rozgrywane zgodnie z międzynarodowymi zasadami gry. Wyraźnie nakazują to również regulaminy poszczególnych zawodów, na czele z najwyższą klasą rozgrywką, czyli Superligą.

Jakie boisko oraz sprzęt przygotować muszą organizatorzy turniejów?

Boisko do hokeja na trawie ma 91,40 m długości i 55 m szerokości. Skąd tak nierówne liczby? Ustalano je na bazie anglosaskich standardów, czyli boisk o wymiarach 100 jardów na 60 jardów. Od środka bramki mierzącej 2,14 m i szerokiej na 3,66 m ustalone jest półkole o promieniu 15 m, będące polem karnym. Nawierzchnia jest zazwyczaj syntetyczna. W ten rodzaj hokeja gra się również na hali z bramkami o rozmiarach 2 m x 3 m, ale nie należy mylić go z unihokejem czy hokejem in line.

Istotną sprawę stanowią też piłeczki. Są puste w środku i wykonane z PVC. Zgodnie z wytycznymi FIH ich średnica musi mieć od 7,13 cm do 7,48 cm, a waga od 156 g do 163 g. Najpopularniejsze są płaskie i sprzedawane w zestawach po 12 sztuk marki Dita, ale na rynku znajdziemy także znacznie droższe piłki select z wgłębieniami, przystosowane do gry na mokrej nawierzchni.

Jak wygląda mecz hokeja na trawie? Za co przyznaje się kary?

Przed meczem hokeja na trawie obie drużyny ustawiają się na swoich połowach. Spotkanie rozpoczyna się od gwizdka sędziego i podania piłki przez przedstawiciela jednego z zespołów, wylosowanego za pomocą rzutu monetą. Zwycięża ta drużyna, która strzeli więcej bramek, ale może paść też remis. Gol pada wtedy, gdy w momencie oddania strzału piłka znajdowała się w bronionym półkolu i następnie przekroczyła linię bramkową. Po bramce drużyna, która straciła gola, rozpoczyna grę od środka boiska.

Za grę niezgodną z przepisami nakłada się kary drużynowe

Zasady hokeja na trawie przewidują trzy kary drużynowe:

• rzut wolny – wykonywany z miejsca najbliższego przewinieniu i przyznawany wyłącznie w obszarze dalszym niż 23 metrów od jednek z bramek
• rzut karny – wykonywany z 7 metrów od bramki
• karny rzut rożny – charakterystyczny dla tego sportu, wykonywany z narożnika boiska w formie podania do atakującego gracza spoza półkola strzałowego, po którym to podaniu dopiero wbiec mogą na boisko ustawieni za linią bramkową obrońcy

Jakie kartki funkcjonują w hokeju na trawie?

Co ciekawe, istnieją aż trzy rodzaje kar indywidualnych dla poszczególnych zawodników. Podobnie jak w innych odmianach tego sportu, i tutaj kary osobiste polegają na czasowym lub trwałym wykluczeniu z gry. Rodzaj zawieszenia sygnalizuje się kolorowymi kartami sędziowskimi.

W hokeju na trawie może zostać przyznana:

• zielona kartka – wykluczenie z gry na 2 minuty
• żółta kartka – wykluczenie z gry na 5 minut
• czerwona kartka – wykluczenie z gry do końca meczu