Kategorie wagowe w boksie - jakie są? Jak się je ustala?

Każdy pięściarz powinien wiedzieć jakie kategorie wagowe funkcjonują w boksie, niezależnie czy mamy do czynienia z boksem amatorskim, czy boksem zawodowym. Opisujemy również zasady dotyczące ważenia bokserów oraz metody zbijania wagi przed walką. Powinna je znać każda osoba, która interesuje się tym sportem!

---

Jakie kategorie wagowe funkcjonują w boksie amatorskim?

Wbrew nazwie boks amatorski nie jest przeznaczony wyłącznie dla hobbystów. Stanowi jedną z dyscyplin na igrzyskach olimpijskich, stąd nazywa się go również boksem olimpijskim. Wśród licznych różnic pomiędzy boksem amatorskim i zawodowym wymienić należy przede wszystkim tę związaną z kategoriami wagowymi. Jest ich mniej, a liczba kilogramów zawsze jest okrągła.

Boks amatorski ma następujące kategorie wagowe z górną granicą:

1. kategoria papierowa – 48 kg
2. kategoria musza – 51 kg
3. kategoria kogucia – 54 kg
4. kategoria piórkowa – 57 kg
5. kategoria lekka – 60 kg
6. kategoria lekkopółśrednia – 64 kg
7. kategoria półśrednia – 69 kg
8. kategoria średnia – 75 kg
9. kategoria półciężka – 81 kg
10. kategoria ciężka – 91 kg
11. kategoria superciężka – każda waga powyżej 91 kg

Jednym z wymaganych akcesoriów poważniejszych bokserów jest zatem elektroniczna waga. Dotyczy to nie tylko przyszłych olimpijczyków, ale również bokserów zawodowych.

Jakie kategorie wagowe ma boks zawodowy?

Boks zawodowy ma identyczne kategorie niezależnie od federacji, w której zrzeszony jest pięściarz. Stąd możliwość bycia mistrzem wagi ciężkiej w jednym czasie z innymi mistrzami z IBF, WBA, WBC lub WBO. Z drugiej strony jeden gracz zostać może kilkukrotnym mistrzem tej samej wagi w różnych federacjach, co udawało się m.in. Mike’owi Tysonowi. Limity poszczególnych kategorii ustalane były w funtach, zatem granice wyrażone w kilogramach są podawane do trzeciego miejsca po przecinku.

Kategorie wagowe i ich górna granica w boksie zawodowym są następujące

1. kategoria słomkowa – 47,627 kg
2. kategoria lekko musza – 48,998 kg
3. kategoria musza – 50,820 kg
4. kategoria supermusza – 52,163 kg
5. kategoria kogucia – 53,524 kg
6. kategoria superkogucia – 55,338 kg
7. kategoria piórkowa – 57,153 kg
8. kategoria superpiórkowa – 58,967 kg
9. kategoria lekka – 61,235 kg
10. kategoria lekkopółśrednia – 63,503 kg
11. kategoria półśrednia – 66,678 kg
12. kategoria superpółśrednia – 69,853 kg
13. kategoria średnia – 72,575 kg
14. kategoria superśrednia – 76,204 kg
15. kategoria półciężka – 79,379 kg
16. kategoria lekkociężka – 90,719 kg
17. kategoria ciężka – każda waga powyżej 90,710 kg

Oczywiście nie wszystkie uznawane są za równie prestiżowe. Osiem najbardziej szanowanych kategorii to: ciężka, półciężka, średnia, półśrednia, lekka, piórkowa, kogucia i musza. W aż czterech z nich mistrzem świata zostawał Manny Pacquiao, co stanowi światowy rekord.

Jak ustalana jest waga bokserów przed walką?

Metody ustalania wagi bokserów przed walką różnią się w zależności od federacji. Samo ważenie to w wielu przypadkach niezłe show, podczas którego zawodnicy stosują gierki psychologiczne w celu osiągnięcia przewagi nad przeciwnikiem. Zazwyczaj ma ono miejsce na dzień przed zawodami. Bokserzy ważą się bez obuwia oraz rękawic, a ich waga nie może przekraczać górnej granicy ani o gram. Oprócz oficjalnej ceremonii ważenie następuje także kilka tygodni wcześniej.

Ze względu na agresywne metody zbijania wagi, zagrażające zdrowiu pięściarzy, na przestrzeni ostatnich lat kolejne federacje decydują się na wprowadzanie ograniczeń związanych z jej gubieniem. Ma to na celu uniknięcie fars w rodzaju tej, jaka miała miejsce w walce Jamie’ego McDonnella z Naoyą Inoue w kategorii koguciej w 2016 roku. Brytyjczyk w dniu oficjalnej ceremonii ważenia miał przepisowe 52,5 kg, ale już dzień później przed samą walką waga pokazała 65,3 kg!

Jak wyglądają w praktyce ograniczenia narzucone przez IBF oraz WBC? Pięściarze nie mogą przekraczać właściwej dla danej kategorii wagowej masy ciała o:

• 10% – 30 dni przed walką
• 5% – 14 dni przed walką
• 3% – 7 dni przed walką

Niestety, wielu graczy godzi się z olbrzymimi karami finansowymi za nieprawidłową masę ciała tylko po to, aby mieć przewagę w ringu. W sportach siłowych kilka kilogramów może zrobić naprawdę dużą różnicę, jednak agresywne zbijanie wagi znacząco osłabia organizm. Przekonał się o tym wspomniany już McDonnell, który nie wytrzymał nawet jednej rundy w czasie walki z Inoue. Nie chodziło w końcu o brak kilku składników odżywczych, łatwych do uzupełnienia odżywkami i suplementami, lecz poważne rozregulowanie organizmu.

Na czym polega zbijanie wagi przed zawodami?

Aby zrozumieć czemu proces zbijania wagi przed zawodami może zakończyć się w niektórych przypadkach naprawdę fatalnie, wystarczy poznać podstawowe metody, z których korzystają bokserzy. Nawet kiedy robią to pod opieką lekarzy, ekstremalnie narażają się na niebezpieczeństwo. Znane są przypadki śmierci sportowców w MMA (Leandro „Feijao” Souza czy Yang Jian Bing), gdzie proces cięcia wagi pod określoną kategorię uważany jest przez wielu ekspertów za większy problem niż doping!

W jaki sposób pięściarze zbijają wagę?

• Ekstremalnie zmniejszają przyjmowanie wody, schodząc od 7,5 l wody pięć dni wcześniej do mniej niż 1 l dzień przed ważeniem.
• Stosowanie diety 1200-1500 kalorii przy wielogodzinnych treningach.
• Ekstremalne przegrzewanie organizmu w celu wypocenia, w czym pomagać ma sauna, odzież nieprzepuszczająca powietrza lub owijanie ciała foliowymi workami na śmieci.
• Nadużywanie syntetycznych diuretyków, czyli leków moczopędnych.
• Całkowita eliminacja z diety węglowodanów.

To tylko niektóre przykłady ekstremalnych zachowań, do których są w stanie posunąć się pięściarze chcący dopasować się do określonej kategorii wagowej, a następnie zyskać przewagę poprzez szybkie nabranie kilku czy nawet kilkunastu kilogramów masy. Tymczasem zrównoważona redukcja powinna być rozpisana na kilkanaście tygodni, kompatybilna z bezpiecznymi ćwiczeniami bokserskimi i oparta na współpracy ze specjalistami.