Co to jest hat trick w piłce nożnej i kiedy występuje?

22 November 2022

Hat trick to pojęcie, które można usłyszeć oglądając mecz piłki nożnej. Nie zdarza się on często, ponieważ oznacza sytuację, w której gracz zdobył trzy bramki w jednym meczu. Wyróżnić możemy jednak różne rodzaje takiego zagrania. Skąd wzięło się to nazewnictwo w sporcie, kto osiągnął najszybszego hat tricka w historii futbolu i co określamy jego mianem w przypadku innych sportów? Odpowiedzi na te pytania znaleźć można w tekście poniżej.

Hat trick – historia pojęcia

Co ciekawe – nazwa ta wcale nie wywodzi się z piłki nożnej. Swoje korzenie ma ono w krykiecie. Po raz pierwszy zostało ono użyte 1858 roku, kiedy to kibice chcieli uczcić wyczyn H.H. Stephensona, który zdobył 3 furtki trzema kolejnymi podaniami. W tym celu kibice zorganizowali zbiórkę na kapelusz dla gracza. Od tego czasu przyjęła się w tej grze tradycja wręczania kapelusza każdemu zawodnikowi, który wyeliminował trzech batsmanów trzema kolejnymi uderzeniami.

Termin wziął swój początek od angielskich słów hat (kapelusz) i trick (sztuczka). Media po raz pierwszy użyły tego określenia w 1865 roku, kiedy to na swoich łamach wykorzystała go gazeta Chelmsford Chronicle. Od tego czasu zostało ono rozpowszechnione na inne sporty takie jak piłka nożna, hokej, rugby, Formuła 1, czy water polo.

Co to jest hat trick w piłce nożnej?

W przypadku piłki nożnej hat trick oznacza zdobycie trzech bramek w tej samej rozgrywce przez konkretnego zawodnika. Co ważne – trafienia może przedzielić strzał innego zawodnika. Jeżeli kolejne trafienia zostaną rozdzielone bramkami kolegów z drużyny to nadal mamy do czynienia z takim zagraniem. Nie muszą one także paść w regulaminowym czasie gry. W sytuacji, kiedy np. dwa trafienia padły w trakcie regulaminowych 90 minut, a trzecia bramka została strzelona w dogrywce – hat trick jest zaliczony. Istnieje jednak sytuacja, w której nie można zaliczyć tego typu zdobyczy. Jeżeli któraś z bramek padła w serii rzutów karnych, wtedy nie jest ona zaliczana do hat tricka.

Rodzaje hat tricków w futbolu. Co nazywamy perfekcyjnym hat trickiem?

Hat trick jest wyczynem, o którym marzy każdy napastnik, jednak nie każdemu się to udaje w trakcie swojej kariery. Warto wiedzieć, że istnieją jego dwa rodzaje które sprawiają, że wyczyn ten staje się jeszcze bardziej prestiżowy. Oto one:

Klasyczny hat trick – pod tą nazwą kryją się dwa rodzaje sytuacji. O klasycznym hat-tricku możemy mówić, kiedy zawodnik zdobędzie trzy gole w jednej połowie. Kolejnym przypadkiem, który wpasowuje się w tę definicję jest sytuacja, kiedy trzy trafienia zostały zdobyte kolejno po sobie, nierozdzielone trafieniami kolegów z drużyny. Najczęściej jednak klasyczne zagranie rozumie się w pierwszy z wymienionych sposobów.
Perfekcyjny hat trick – jest to specyficzny rodzaj zagrania, który jest niesamowicie trudny do zdobycia. Mówimy o nim w sytuacji, kiedy zawodnik zdobył bramki za pomocą prawej nogi, lewej nogi oraz głowy.

Historia futbolowych hat tricków w Mistrzostwach Świata w piłce nożnej

Pierwszy odnotowany hat trick, który padł w międzynardowym spotkaniu został odnotowany w 1878 roku w spotkaniu Szkocji przeciwko Anglii. Dokonał tego szkocki piłkarz John McDougall. Pierwsze 3 trafienia w tym samym meczu podczas Mistrzostw Świata padły w inaugurującej te zmagania edycji w 1930 roku. Hat trick został strzelony Paragwajowi przez reprezentanta Stanów Zjednoczonych Berta Patenaude.

W spotkaniu finałowym Mistrzostw Świata zostały zdobyte jedynie dwa hat tricki w całej historii. Autorem pierwszego był Anglik Geoff Hurst, który w finale mundialu w 1966 roku zdobył 3 bramki przeciwko RFN. Drugi raz dokonała tego Amerykanka Carla Lloyd w meczu finałowym Mistrzostw Świata Kobiet w 2015 roku przeciwko Japonii. Piłkarka dokonała tego w 13 minut, co jest najszybszym wynikiem w ciągu spotkań finałowych Mundialu. Natomiast najszybsze trzy punkty na Mistrzostwach Świata należą do osoby Fabienne Humma, która w rozgrywce Szwajcarii przeciwko Ekwadorowi strzelała bramki w 47., 49. i 52. minucie.

Najszybciej zdobyte hat tricki w historii futbolu

Za najszybciej osiągniętego hat tricka w tym sporcie uważa się trafienie dokonane w 2013 roku w rozgrywkach ligi amatorskiej przez Alexa Torra. Potrójne trafienie zajęło mu równe 70 sekund. Poprzednim rekordzistom był Tommy Ross, który w 1964 roku w spotkaniu Ross County z Nairn County osiągnął hatt tricka w 90 sekund. Są to jednak przypadki wersji amatorskiej. Jeżeli chodzi o profesjonalną piłkę nożną to rekordzistą jest Sadio Mane, który w 2015 roku podczas meczu Premier League pomiędzy Southampton a Aston Villą na 3 trafienia potrzebował 176 sekund, czyli 2 minut i 56 sekund. Bardzo często takimi zagraniami popisują się zawodnicy podczas mistrzostw świata w piłce nożnej.

Polscy piłkarze również strzelali hat tricki w czasie MŚ. Taka sytuacja zdarzyła się trzykrotnie: w 1938 roku hat tricka ustrzelił Ernest Wilimowski w 1974 – Andrzej Szarmach, a w 1982 roku Zbigniew Boniek. Gabriel Batistuta może pochwalić się dwoma takimi zagraniami w czasie dwóch finałów Mistrzostw Świata – w 1994 i 1998 roku. Z kolei na mundialu w Rosji w 2018 roku w spotkaniu Hiszpania – Portugalia to Cristiano Ronaldo mógł poszczycić się efektownymi trafieniami. Tak naprawdę wyjątek stanowi tylko rok 2006, w którym nie udało się osiągnąć trzech goli w jednym meczu.

Co oznaczają trzy trafienia w innych sportach?

Krykiet – jak już zostało wspomniane na samym początku, hat trick w tej grze oznacza ustrzelenie trzech furtek trzema następującymi po sobie uderzeniami.
Piłka ręczna – tutaj działa dokładanie ta sama zasada co w przypadku piłki nożnej. Piłkarz zdobędzie trzy gole, jednak nazywa się to hat trickiem tylko wtedy, gdy celne rzuty nastąpią po sobie. Ze względu na ilość goli w piłce ręcznej, jest to o wiele łatwiejsze niż w futbolu.
Hokej – w hokeju również oznacza on 3 trafienia w trakcie tego samego spotkania. Jest jednak coś, co wyróżnia ten sport na tle pozostałych dyscyplin. Jest to celebracja kibiców. W momencie, kiedy zawodnik zdobywa trzecią bramkę w spotkaniu, publiczność w ramach uznania rzuca na taflę lodowiska czapki. Tradycja ta została zapoczątkowana przez kanadyjskich fanów NHL.
Sporty motorowe – jest to kolejna grupa sportów, w której funkcjonuje t pojęcie. Może się nim pochwalić kierowca, który zwycięży w trzech wyścigach z rzędu, wygra te same zawody trzy razy z rzędu lub zaliczy pole position, najszybsze okrążenie i tryumf w tych samych zawodach.
Rugby – w tym sporcie o hat tricku możemy mówić, gdy zawodnik osiąga co najmniej 3 celne próby w meczu. Pokrewnym sportem w rugby union jest tzw. full house, czyli osiągnięcie próby, konwersji oraz drop goal w tym samym spotkaniu.
Baseball – w przeszłości termin hat trick był sporadycznie używany do określenia sytuacji, gdy gracz wybił piłkę trzy razy w trakcie meczu, a termin „złote sombrero” był częściej używany, gdy gracz wybił cztery razy. W ostatnich latach hat trick był częściej używany do opisania, kiedy gracz uderza trzy home run w grze.