x
ZADAJ PYTANIE
Masz jakieś pytanie? Zadaj je autorowi?
WYBIERZ DYSCYPLINĘ SPORTU
Siatkówka to dyscyplina sportowa, która cieszy się ogromną popularnością nie tylko w Polsce i Europie, ale i na całym świecie. Dziwić to jednak nie może, wszak niewiele jest dyscyplin, które poziomem emocji mogą dorównać piłce siatkowej. Dreszczyk adrenaliny kibice mogą odczuwać, zwłaszcza gdy dochodzi do złotego seta. Czym on jest i na czym polega?
Piłka siatkowa to dyscyplina, która zapisała się na kartach historii polskiego sportu. Nasi reprezentanci, siatkarki i siatkarze polscy na swoim koncie mają już wiele sukcesów i wspaniałych triumfów. Ta gra zespołowa postrzegana jest równocześnie jako jedna z najbardziej lubianych rozgrywek, która popularnością ustępuje miejsca jedynie piłce nożnej. Pomysłodawcą sportu jest amerykański trener, William Morgan, który zainspirowany innymi dyscyplinami, takimi jak koszykówka, tenis ziemny czy badminton, końcem XIX wieku stworzył nowatorską aktywność, poświęconą rywalizacji między dwoma drużynami. W ciągu wielu lat zasady gry znacznie się zmieniły, a udoskonalona rozgrywka jedynie przypomina pierwotną wersję siatkarskich potyczek.
Jak w każdej dyscyplinie, tak i w piłce siatkowej mamy do czynienia z branżowymi terminami, które dla laików sportu mogą stanowić dość zagadkowe czy nawet nieodgadnione pojęcia. Do takich z pewnością zalicza się tzw. złoty set w siatkówce. Hasło to stanowiło jedno z gorętszych wyrażeń w sezonie 2020/21, kiedy na szali ważyły się dalsze losy drużyny ZAKSY Kędzierzyn-Koźle w ćwierćfinale oraz półfinale siatkarskiej Ligi Mistrzów. Czym zatem jest złoty set? Aby zrozumieć ten termin, warto przypomnieć sobie podstawowe zasady gry w siatkówkę.
Czytaj także: Historia siatkówki
W piłce siatkowej rywalizują ze sobą podczas meczu dwie drużyny. Oba zespoły mogą wystawić na parkiet maksymalnie sześciu zawodników. Każdy team ma prawo również do posiadania graczy rezerwowych, którzy przebywają w specjalnie przygotowanym kwadracie dla zmienników. Mecze siatkówki składają się z setów, których maksymalna ilość wynosi pięć. Zwycięstwo drużynie daje wygranie trzech setów. Pierwsza partia trwa do momentu, w którym jeden z teamów uzbiera 25 punktów, posiadając jednocześnie dwa punkty przewagi nad rywalem (np. 25:23). Jeżeli po czterech setach na tablicy wyników widnieje wynik 2:2 w setach, to zawodnicy są zobligowani do rozegrania jeszcze jednego — tzw. tie-breaka. W takiej sytuacji starcie kończy set do 15 punktów. W tej partii także obowiązuje zasada przewagi przynajmniej dwóch punktów.
Złoty set swoje zastosowanie ma przede wszystkim podczas meczów ligowych oraz turniejowych, w których dochodzi do tzw. dwumeczów. Zasada złotego seta obowiązuje przy ustalaniu zwycięzcy dwumeczu, przy tej samej liczbie zwycięstw. Przykładowo, jeżeli drużyna A wygrała pierwszy mecz rezultatem 3:2, lecz w drugim uległa drużynie B 2:3 to w drugim spotkaniu następuje konieczność rozegrania „złotego seta”, który daje możliwość wyłonienia zwycięzcy potyczki.
W rozgrywkach europejskich od sezonu 2013/14 nastąpiły zmiany w regulaminie. W kontekście wyłonienia zwycięzców zdobyte punkty zastąpiły liczbę wygranych meczów. W siatkówce zwycięstwa 3:0 i 3:1 liczone są za trzy punkty, za wygraną 3:2 – dwa oczka, natomiast za porażkę 2:3 – drużyna otrzyma jeden punkt. Bez jakiejkolwiek zdobyczy zespół zostaje w przypadku przegranych meczów wynikami 0:3 i 1:3.
Złoty set rozgrywany jest na zasadzie klasycznego tie-breaka. Jeżeli drużyna jako pierwsza zdobędzie 15 punktów, zachowując oczywiście minimum dwupunktową przewagę nad swoim przeciwnikiem, to zostanie uznana za zwycięzcę dwumeczu.
Czytaj także: Ile trwa mecz siatkówki?
Zasada złotego seta po raz pierwszy zastosowana została w rozgrywkach Ligi Mistrzów w sezonie siatkarskim 2009/10. Przed jej wprowadzeniem została jednak odpowiednio przetestowana, mianowicie w Pucharze CEV i Challenge Cup (sezon 2007/08). Wówczas w Hali Polonia podczas rozgrywania rewanżu po przegranym na wyjeździe meczu, polska drużyna wygrała z Rosjanami 3:1, właśnie dzięki złotemu setowi. Nowa zasada sprawiła, że rywale nie doczekali się wymarzonego awansu. Tamto spotkanie rozgrzało wiele kibicowskich serc, wywołując niezapomniane emocje, które wspominane będą jeszcze długi okres.
Złoty set jest regułą stosowaną do rozstrzygania zaciętych spotkań siatkarskich, stosowaną również poza europejskimi pucharami. Przykładem jest wyłonienie zwycięzcy w Tauron Lidze, kiedy w 2021 roku między sobą o piąte miejsce walczyły Grot Budowlani Łódź – BKS BOSTIK Bielsko-Biała. Chociaż dziś o złotym secie w siatkówce krąży wiele różniących się od siebie opinii, jednemu absolutnie nie można zaprzeczyć — reguła ta każdorazowo wywołuje niewysłowione uczucia, dostarczając kibicującym niesamowitych przeżyć.
