Uprząż wspinaczkowa to podstawowy element wyposażenia każdego fana wspinaczki. Jej odpowiedni dobór odpowiada nie tylko za nasz komfort, ale przede wszystkim za bezpieczeństwo. Konkretny rodzaj wspinaczki będzie wymagał zastosowania dobrze dopasowanego do rodzaju aktywności sprzętu. Jakie rozróżniamy typy uprzęży? W jaki sposób zbudowana jest uprzęż? Jak dostosować ją do rodzaju wspinaczki i czym jeszcze kierować się podczas wyboru? Na wszystkie te pytania znajdziecie odpowiedź w poniższym poradniku.
Uprzęże wspinaczkowe podzielić możemy na trzy podstawowe rodzaje:
Zanim przejdziemy do kryteriów wyboru uprzęży wspinaczkowej, kilka słów należy poświęcić samej jej budowie. Skupimy się na opisie uprzęży biodrowej, która stanowi najpopularniejszy i najczęściej wykorzystywany podczas wspinania się rodzaj. Jej największymi elementami są bez wątpienia pas biodrowy i pętle udowe. Jak sama nazwa wskazuje – są to części stabilizacyjne, które mają za zadanie oplatać nasze biodra oraz uda. Stanowią one podstawę całej konstrukcji. Wspomniane pętle obudowane są miękkim pasem udowym, którego zadaniem jest zapewnić nogom komfort, zapobiegając ich obtarciom. Jest on oparty na specjalnych, podtrzymującym uda taśmach.
Kolejnym ważnym elementem jest łącznik. Łączy on ze sobą pas biodrowy z pasami udowymi, a także to właśnie do niego przymocowana jest lina lub inny przyrząd asekuracyjny. Z tego właśnie powodu musi być on wykonany z wytrzymałych i odpornych na przeciążenia materiałów, które bez problemu utrzymają wspinacza bez względu na jego wagę. Częścią składową uprzęży alpinistycznej są także pętle sprzętowe, czyli szpejarki. Służą one przenoszeniu sprzętu wspinaczkowego. Ostatnim elementem są klamry do regulacji. Pozwalają dopasować uprzęż do własnych potrzeb.
Głównym kryterium wyboru uprzęży jest rodzaj uprawianej przez nas aktywności. Wspinaczka górska, wspinaczka sportowa po ściance, a także wspinanie się po skałach wymagać będą nieco innego rodzaju sprzętu. Nie bez znaczenia jest również płeć. Różnice w budowie ciała mężczyzn i kobiet także mają przełożenie na wybierany model. Panie zdecydowanie powinny postawić na specjalne damskie modele uprzęży. Czym więc charakteryzują się rodzaje przeznaczone do konkretnej aktywności?
Przeczytaj także: Jak się ubrać w wysokie góry?
Wspinaczka sportowa to rodzaj aktywności, która polega na wspinaniu się na strome skałki lub specjalne ścianki. Wymaga ona od wspinacza dużej zwinności i mobilności. Te aspekty muszą znaleźć odzwierciedlenie w budowie uprzęży. W przypadku wspinaczki sportowej musi być ona mała oraz lekka. Jej zadaniem jest zapewnić pełne bezpieczeństwo, ale jednocześnie nie przeszkadzać we wspinaczce czyniąc ją komfortową. Co ważne – ten rodzaj uprzęży nie posiada regulacji w nogawce. Kluczowe jest jednak tutaj dobranie odpowiedniego rozmiaru uprzęży.
Zupełnie innymi cechami musi odznaczać się uprząż do wspinania się po górach. Modele górskie są zazwyczaj o wiele grubsze i szersze od tych przeznaczonych do wspinaczki sportowej. W ich przypadku bardzo duże znaczenie ma regulacja nogawek. Ze względu na warunki pogodowe panujące w górach decydujemy się na spodnie o różnej grubości. Ważne więc, by móc swobodnie dopasować pętle udowe. Podczas wspinaczki zimowej, kiedy mamy na sobie grubą kurtkę dobrze jest posiadać dwie klamry, które zwiększą możliwość regulacji obwodu w pasie. Uprząż do wspinaczki górskiej posiada także większą ilość szpejarek, a także dodatkowe sloty na karabinki sprzętowe.
W przypadku małych dzieci najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie uprzęży pełnych. Pierwsza uprząż wspinaczkowa oprócz pasa biodrowego i pasów udowych powinna być także wyposażona w pas piersiowy i szelki. Wybór taki spowodowany jest faktem, że w przypadku małych dzieci środek ciężkości jest zlokalizowany w innym miejscu niż u osób dorosłych. Ten rodzaj uprzęży pozwoli skutecznie zapiąć dziecko i zabezpieczyć je przed upadkiem.
Przeczytaj także: Jak wybrać kask alpinistyczny lub wspinaczkowy?
Na wyróżnienie zasługują jeszcze dwa rodzaje wspinaczki – ściankowa oraz via ferraty. W pierwszym przypadku warto postawić na lekką uprząż przeznaczoną do wspinaczki sportowej. W jej przypadku wystarczy, pojedyncza regulacja pasa. W tym przypadku większe znaczenie ma dobór odpowiedniego rozmiaru. W przypadku pokonywania via ferrat sprawdzi się każdy rodzaj uprzęży – nie wymagają one szczególnego typu sprzętu.
Jaką uprząż wspinaczkową kupić? Oto jest pytanie! W tym przypadku trzeba kierować się kilkoma prostymi zaleceniami. Po pierwsze należy zweryfikować swoje potrzeby wspinaczkowe. Jaki typ wspinaczki mamy zamiar uprawiać? Odpowiedź na to pytanie może dać nam nakierować na konkretny rodzaj sprzętu. Uprząż należy także dopasować do własnych preferencji. Ma być ona przede wszystkim wygodna, nie obcierać i nie ograniczać ruchów.
Przeczytaj także: Jak zacząć się wspinać?
Bardzo ważną kwestią jest dobór odpowiedniego rozmiaru oraz sposób jego regulacji. Przyjmuje się, że uprząż jest dobrze dopasowana w momencie, kiedy w pas biodrowy i udowy może swobodnie włożyć dłoń i ją z lekką trudnością odwrócić. Sprzęt nie może być ani za luźny, ani za ciasny. W pierwszym przypadku ryzykujemy wypadkiem, a w drugim bólem i obtarciami.