Joga nidra to popularna technika medytacyjna, której głównym zadaniem jest odprężenie ciała i umysłu. Rezultatem praktyki jest osiągnięcie wewnętrznej harmonii i stabilizacji. Nidra, w odróżnieniu od pozostałych technik jogi, kładzie dużo mniejszy akcent na wykonywanie skomplikowanych ćwiczeń fizycznych. Metoda ta koncentruje się na wprowadzeniu medytującego w błogi i odprężający stan świadomości, w którym będzie mógł doświadczyć relaksu i wyciszenia. Jak wygląda praktyka jogi nidra i jakie korzyści przynosi?
Nazwa tej techniki jogi pochodzi od hinduskiego słowa nidra, oznaczającego sen. Z tego powodu nazywana jest także jogą snu albo joginicznym snem. Ta starożytna tantryczna metoda, została spopularyzowana przez hinduskiego nauczyciela Saraswati, który zaadaptował tę technikę, przystosowując ją do potrzeb współczesnego człowieka z Zachodu.
Praktyka trwa ok. 45 minut i jej głównym celem jest wprowadzenie umysłu w stan psychicznego snu. Jest to metoda na wycofanie się ze świata wrażeń, dlatego osoba doświadczająca takiego stanu, znajduje się na granicy świata psychicznego i zewnętrznego.
Przeczytaj także: Hatha joga: co to jest i na czym polega?
W kulturze wschodniej uznaje się, że joga nidra umożliwia przezwyciężenie swojej karmy, czyli sposobu działania, składającego się z nawyków i wrażeń zakorzenionych wewnątrz umysłu. Podobno dzięki medytacji nidra, możliwie jest odnalezienie bodźców, które wywołują negatywne zachowania, lub emocje oraz wyeliminowanie ich ze swojego życia.
W trakcie sesji praktykujący nastawiony jest na osiągnięcie uczucia rozluźnienia, odprężenia oraz wewnętrznego spokoju. Praktyka ma wprowadzić do codzienności harmonię, równowagę oraz dystans do otaczającego świata.
Joga praktykowana jest w pozycji martwego ciała. Oznacza to, że osoba medytująca kładzie się na plecach, w możliwie najbardziej komfortowych warunkach. Następnie pozostając w bezruchu, podąża za wskazówkami nauczyciela prowadzącego praktykę.
Wówczas osoba medytująca zostaje wprowadzona w stan, w którym nieruchome ciało przestaje być aktywne (reagować na bodźce), a umysł pozostaje w pełni świadomy. Joga polega na umiejętnym połączeniu ze sobą następujących elementów:
Ostatni składnik nidry – shankalpa, jest to postanowienie, jakie praktykujący musi podjąć podczas medytacji. Powinno mieć charakter pozytywny i być sformułowane w sposób prosty i jednoznaczny.
Nidra nie jest techniką opartą na ćwiczeniach fizycznych, lecz na medytacji. Z tego względu będzie odpowiednia dla osób, które nastawione są na ukojenie zmysłów i podróże wewnątrz siebie.
Nidra może okazać się korzystna również dla osób, które cierpią na przemęczenie i zmagają się ze stresem lub lękiem. Może być pomocna dla wszystkich, którzy mają problemy ze snem, osiągnięciem pełnego zdrowia psychicznego, skutkami traumy lub myślami depresyjnymi. Warto jednak pamiętać, że joga nie jest sesją terapeutyczną. Nie powinna być zatem traktowana jako alternatywa dla wizyty u specjalisty.
Przeczytaj także: Jak wybrać muzykę do jogi?
Decydując się na rozpoczęcie praktyki, warto znaleźć odpowiednie miejsce i czas na jej wykonywanie. Z uwagi na fakt, iż jest to technika prowadzona pod przewodnictwem duchowego mentora, na samym początku należy poszukać szkoły jogi, lub indywidualnego instruktora. Alternatywną możliwością jest skorzystanie z sesji online.
Systematyczna praktyka wymaga także przestrzeni, która zapewni spokój i ciszę. Powinno to być miejsce nieprzypadkowe, służące nie tylko odizolowaniu od dźwięków z otoczenia, ale także od wszystkich spraw codziennych. Rozpoczynając przygodę z praktyką jogi, warto także zaopatrzyć się w podstawowe przybory pomagające w medytacji. Należą do nich m.in.: dobrze izolująca mata do jogi, wygodny strój z długimi rękawami, ciepłe skarpetki oraz koc do okrycia ciała.
Poprawna praktyka nidra wymaga odpowiedniego przygotowania. Należy ubrać się ciepło i komfortowo, gdyż w trakcie 45-minutowej sesji, temperatura ciała może ulegać spadkowi. Medytacja powinna być wykonywana w półmroku, aby wprowadzić umysł w stan czuwania. W trakcie wykonywania jogi nidra, nauczyciel wprowadza uczestników w proces medytacji. Kontroluje on wszystkie etapy związane ze zmianą stanu świadomości osób praktykujących. Medytacja rozpoczyna się od położenia na plecach, w pozycji martwego ciała.
Zadaniem początkowym każdego uczestnika jogi nidra, jest ustalenie swojej indywidualnej intencji, czyli sankalpy, która będzie tzw. motywem przewodnim całej sesji. Następnie budowany jest fundament medytacji, za sprawą połączenia z ciałem w wielozmysłowej refleksji. Ma to na celu, aby każdy uczestnik praktyki mógł poczuć się pewnie i bezpiecznie.
Za pomocą ćwiczeń z duchowym przewodnikiem, każdy z uczestników przechodzi przez etap przeniesienia uwagi na ciało i oddech. To umożliwia lepsze rozwinięcie świadomości sensorycznej i wprowadzenie praktykującego w stan głębokiego relaksu.
W trakcie tej fazy częstym doznaniem wielu uczestników jest pojawienie się doświadczeń i emocji ukrytych w podświadomości. Wówczas joga nidra pomaga ustawić umysł i ciało w neutralnym stanie, co umożliwia skonfrontowanie się narastającymi uczuciami i myślami oraz zareagowanie na nie w zupełnie nowy sposób. Ta część medytacji bazuje na starożytnych technikach joginicznych, takich jak doświadczanie przeciwieństw. Ma to na celu pogłębienie stanu relaksu, poprzez uświadomienie sobie skrywanych emocji i postawienie ich w nowym świetle.
Ostatnią fazą jogi nidra jest badanie świadomości. To umożliwia rozpoznanie swojej prawdziwej jaźni. Jest to najwyższy rodzaj urzeczywistnienia, możliwy do osiągnięcia w trakcie tej praktyki. Gdy medytacja dobiega końca, uczestnik musi powtórzyć swoją indywidualną sankalpę trzykrotnie, a następnie przygotować się mentalnie do powrotu do swojego naturalnego stanu świadomości.
Praktyka jogi nidra przynosi uczucie głębokiego relaksu i błogości. Wpływa także na odczuwalne odświeżenie umysłu oraz ciała. Przechodząc przez proces medytacji transcendentalnej, uczestnik doświadcza uczucia regeneracji i podniesionego poziomu witalności w całym organizmie.
Ponadto regularna praktyka pozwala doświadczać szeregu dodatkowych korzyści, wynikających z przeżywania skutków medytacji na głębszym poziomie. Należą do nich m.in.:
Wiele osób utożsamia jogę nidra z hiponozą, gdyż obie metody bazują na dwóch stałych aspektach. Pierwszym z nich jest wprowadzenie ciała w stan głębokiej relaksacji, a drugim – aktywowanie podświadomości. Sposobem osiągnięcia zamierzonych rezultatów w obu metodach, jest wpływanie na umysł. Jednak joga nidra koncentruje się na nieco innym rodzaju stosowanych praktyk. Mimo że rozpoczyna się ona kontrolowaną relaksacją, kiedy zmysły zostają wyciszone, uczestnik ma możliwość pozostać świadomym trwającego procesu.
Przeczytaj także: Medytacja na stres: jak zacząć?
Podczas praktyki, duchowy przewodnik zachęca uczestników, aby nie przechodzili w fazę snu. Dlatego na poszczególnych etapach głębokiego odprężenia, praktykujący starają się nie zasnąć i do samego końca pozostać świadomymi.
Natomiast w klasycznej hipnozie świadomość jest stłumiona i po zakończeniu sesji, uczestnik może nie pamiętać przeżytych doświadczeń. Ponadto w trakcie tego rodzaju praktyki, badanie świadomości odbywa poprzez przejęcie kontroli terapeuty nad świadomym umysłem uczestnika. W jodze nidrze umysł pozostaje aktywny i świadomy przez cały czas.
Joga nidra, jako praktyka świadomego snu, posiada obecnie wielu zwolenników. Warto jednak pamiętać, że jest to forma medytacji, która może być stosowana wyłącznie w formie prewencji. Jest zatem dedykowana wyłącznie dla osób będących w dobrej kondycji psychicznej.
Natomiast osoby zmagające się z zaburzeniami lub cierpiące na choroby psychiczne, przed rozpoczęciem praktyki powinny skonsultować swoją decyzję z lekarzem. W przeciwnym razie ta forma medytacji może wywołać całkowicie odwrotny skutek. W konsekwencji może to rzutować na pogorszenie samopoczucia jednostki, psychosomatyczne osłabienie organizmu, czy ogólną destabilizację emocjonalną.
Dodatkowymi przeciwwskazaniami do praktyki mogą być m.in.: